Voordat ik kinderen kreeg, had ik een te grote mond over vrouwen die parttime werken. Die vrouwen in kwestie vond ik suf. Wat een doodzonde, vooral voor vrouwen die hadden gestudeerd. Nou, in mijn ogen waren die helemaal afgeschreven. Heleen Mees schreef opiniestukken over de ’parttime monsters’ en in mijn kinderloze tijdperk was ik het pertinent met haar eens.

Totdat ik zelf kinderen kreeg. Waar was ik aan begonnen? Hoe moest ik werk en kinderen combineren zonder enig sociaal vangnet? Tijdens het tv-programma Buitenhof vertelde een gast eens helemaal verbaasd dat haar werkgever haar had gevraagd of ze na de bevalling weer ging werken. „Aan mijn man vroegen ze dit niet”, zei ze. Ik dacht ’ja doos, jij bent bevallen… niet je man.’ Waarom blijft men ontkennen dat er verschillen zijn tussen vrouwen en mannen? Er zijn verschillen en we moeten hier niet spastisch over doen.

Velen hebben het over het rapport van McKinsey, waar vrouwen en mannen waarschijnlijk fulltime werken. Overal lees je ’de vrouw moet meer werken’. Zolang ik mij begeef op de arbeidsmarkt, 18 jaar nu, hoor ik dit. Ik ben vorige week op een seminar geweest waar vrouwen bij elkaar kwamen om hierover te praten. Er was slechts een man aanwezig, want we betrekken geen mannen in ons emancipatie-ideaal.

“Ons systeem is niet ingericht op werkende ouders”

De mannen die je ziet op vrouwencongressen, zijn eigenlijk mannen uit het old boys-network. Ze praten met de vrouwen mee, want ze zijn zo veilig in hun eigen ’bokito-netwerk’. Zij worden niet geraakt. Ze krijgen uiteraard een staande ovatie van de vrouwen. Halleluja. We houden er zo van om hierover te praten. Aan het einde drinken we een borrel en we gaan naar huis op zoek naar een volgend vrouwen-event…

Ik ben er klaar mee om te moeten horen welk gedrag vrouwen en mannen zouden moeten hebben zodat vrouwen meer kunnen werken. Waar ik in geloof, is de verandering in het systeem. Want het systeem veroorzaakt het gedrag. Blijkbaar is het Nederland nog niet gelukt om het op te lossen. Mijn oplossing is daarom een systeemverandering van het onderwijs.

Ons schoolsysteem is niet ingericht op werkende ouders. Daarentegen, in landen waar de scholen tot 17 uur open zijn, bestaat parttime werken niet. Ik heb gesprekken gevoerd met moeders uit onder meer Korea, Frankrijk en Engeland. In Frankrijk beginnen de scholen om 08:00 uur en eindigt een school om 17 uur. Om 12 uur eten de kinderen warm in de kantine en hun les begint weer om 14 uur. In de landen met een dergelijk systeem heeft een leerkracht ook meer status. Het is tijd voor een kabinet dat het systeem aanpakt en investeert in een ander schoolsysteem. Dan houden we een keer op om over het gedrag van de moeders te praten. Hoeveel kost zo’n achterstand? 100 miljard euro volgens McKinsey.

Nergens anders in Europa werken vrouwen zo weinig uren als in Nederland. En ook nergens anders zijn de verschillen in het aantal werkuren tussen vrouwen en mannen zo groot: namelijk 29 uur tegenover 37 uur per week. Hou de Nederlandse kinderen tot 17 uur op school. Laten we de financiële ongelijkheid verbreken en laten we meer arbeidsmarktparticipatie creëren. Het schoolsysteem verdient een schop.

Yesim Candan